ประวัติศาสตร์สังคมไทยในลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาไม่ได้เริ่มต้นที่สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 หรือพระเจ้าอู่ทอง แต่มีรัฐอิสระมากมายที่เป็นชาวสยาม มอญ และขอมกระจัดกระจายพึ่งพาอาศัยแบบเครือญาติ รัฐเรืองอำนาจสูงสุดคือสุพรรณภูมิ นครศรีธรรมราช ละโว้ สุโขทัย เป็นต้น
รัฐสุพรรณภูมิเป็นชาวเสียมอพยพมาจากลาวเหนือ รวบรวมรัฐเล็กๆ ไว้และมีศูนย์กลางอยู่ที่เมืองอู่ทอง กษัตริย์สุพรรณภูมิเป็นสายอินทร์ ชื่อกษัตริย์จะมีคำว่าอินทร์อยู่ เช่น ศรีอินทราทิตย์รัฐละโว้เป็นขอมอิสระไม่ขึ้นกับนครธม โดยมีการติดต่อทางการทูตกับจีนและจีนรู้จักในนามหลอหู่ซึ่งเป็นคนละพวกกับขอม นครธม กษัตริย์ละโว้เป็นสายราม ชื่อกษัตริย์มีคำว่าราม เช่น รามาธิบดี
สุพรรณภูมิรวมตัวกับละโว้ตั้งเป็นอโยทยา (อยุธยา) ลงไปตีนครศรีธรรมราช ขึ้นไปตีสุโขทัยกลายเป็นอาณาจักรใหญ่ศรีอยธยาครอบครองลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาทั้งหมด จากนั้นออกไปตีขอม นครธม และตีกันเองเพื่อแย่งอำนาจระหว่างสายอินทร์กับสายรามต่ออีก 50 ปีจนถึงสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ศรีอยุธยาจึงมั่นคง
จริงๆ หนังสือเล่มนี้อ่านยาก ผมอาจจะเขียนรวบรัดไปมากและไม่แน่ใจด้วยซ้ำว่าสรุปย่อเกินไปหรือเรียงลำดับผิดหรือเปล่า แต่เรารู้ได้สิ่งหนึ่งคือก่อนจะมีรัฐที่ใหญ่โตอย่างศรีอยุธยา แถบลุ่มน้ำเจ้าพระยาไม่ใช่อยู่ดีๆ ก็กลายเป็นเมืองใหญ่โตมีพละกำลังมากมายถึงขนาดเพิ่งตั้งอาณาจักรในปี พ.ศ. 1893 เพียงอีก 2 ปีจากนั้นก็สามารถออกไปโจมตีขอม นครธม อย่างราบคาบยับเยินได้ แสดงว่าการควบรวมเมืองและอาณาจักรเล็กๆ อย่างเป็นระบบด้วยการเจรจา ความเจริญทางเศรษฐกิจ การเมือง การสงคราม และศาสนา ทำให้ความพร้อมเกิดขึ้นอย่างมากจนสามารถปลดเอกและโจมตีรัฐอิทธิพลยิ่งใหญ่อย่างขอม นครธมได้
"สังคมไทยลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาก่อนสมัยศรีอยุธยา" เขียนโดยจิตร ภูมิศักดิ์ ฉบับที่ผมอ่านเป็นฉบับพิมพ์ครั้งที่ 4 ปี 2563 ความหนา 376 หน้า ระดับความยาก: ยาก เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการข้อมูลวิชาการแบบลงลึก และผู้ที่กำลังทำวิทยานิพนธ์ทุกระดับที่มีการอ้างถึงประวัติศาสตร์ไทยอย่างถูกต้อง
ความคิดเห็น