หนังสือเล่มนี้บรรยายธรรมชาติในลักษณะคนว่างๆ นั่งดูนกดูไม้ บรรยายเปรียบเปรยไปเรื่อย จนขณะที่อ่านๆ ไปรู้สึกว่าทำไมผู้เขียนถึงว่างงานได้ขนาดนี้คือแยกตัวเองออกจากระบบสังคมแล้วออกมานั่งๆ นอนๆ ริมบึงวอลเดน สังเกตธรรมชาตเป็นเวลา 2 ปีจนพอใจจึงเดินกลับเข้าไประบบสังคม แต่อาจจะไปแต่ตัวเพราะใจก็ไม่ได้อยู่กับสังคมตั้งแต่ต้นอยู่แล้ว
เฮนรี่ เดวิด ธอโร นักปรัชญาอเมริกันในศตวรรษที่ 19 เขาจบถึงมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด แต่กลับมีแนวคิดเป็นตัวของตัวเองอย่างสุดกู่ รักธรรมชาติ รักความเป็นไปของสิ่งต่างๆ การแทรกแซงธรรมชาติเพื่อพัฒนาเป็นแหล่งชุมชนของมนุษย์ถือเป็นการละเมิดที่ร้ายแรงไร้เหตุผล ธอโรมักจะเขียนกระทบพวกนายทุน พวกค้าทาส นักบวช และเทคโนโลยีรถไฟที่นำการทำลายล้างความสงบของระบบธรรมชาติอย่างรวดเร็ว
การบรรยายของธอโรสำหรับผมน่าอึดอัดมาก ธอโรบรรยายถึงนกมากมายหลายชนิด กระต่ายป่าที่มีจำนวนมากวิ่งไปมาในป่าเหมือนชีวิตของป่า ต้นไม้หลากหลายสายพันธุ์ ปลาต่างๆ
"ท่อนซุงที่จมอยู่ก้นบึง และเรือแคนนูไม้ซุงเก่าแก่ และพงไพรร่มครื้มที่แวดล้อมอยู่ ต่างมลายไปสิ้นแล้ว และเหล่าชาวบ้าน ผู้ร้อยนักที่จะรู้ว่าตัวบึงอยู่ไหน แทนที่จะออกไปยังบึงเพื่ออาบน้ำหรือดื่ม ก็คิดที่จะเอาน้ำของมันมายังหมู่บ้านด้วยท่อสักท่าหนึ่ง เพื่อใช้ล้างจาน! เอาน้ำจากวอลเดนมาใช้ด้วยการเปิดก๊อกหรือไม่ก็ดึงจุก!"
ที่น่าอึดอัดเพราะผมรู้สึกธอโรกับผมช่างมีแนวคิดที่ต่างกันอย่างสุดขั้วในเรื่องการใช้เวลาในแต่ละวัน แต่ผมต้องให้เครดิตธอโรมากกว่าอยู่แล้วในฐานะนักปรัชญาระดับโลก แต่นักคิดแบบธอโรก็ยังน่าอึดอัดสำหรับผมอยู่ดี
ช่วงท้ายของวอลเดน ธอโรทำให้ผมประหลาดใจอีกครั้งหลังจากอึดอัดไปกว่า 400 หน้า จากการบรรยายธรรมชาติที่เขาสังเกตไปเรื่อยๆ ธอโรสรุปไว้อย่างน่าสนใจว่า
1. เขาเลือกที่จะเรียนรู้ทดลองทุกอย่างเองจนรู้ด้วยตัวเองจริงๆ และไม่มีอะไรที่ได้ทั้งหมด เมื่อเลือกจะทดลองค้นคว้าอย่างหนึ่งต้องเสียอีกอย่างหนึ่งโดยปรยาย
2. ทุกคนควรเป็นอย่างที่เขาเป็นมาโดยธรรมชาติ และพยายามเป็นในสิ่งที่เขาถูกสร้างมาให้เป็น เพราะชีวิตแม้แตกต่างก็มีคุณค่าทั้งนั้น สุนัขที่เป็นดีกว่าสิงโตที่ตาย คนเราจะออกไปผูกคอตายเพราะเกิดมาเป็นปิ๊กมี่อย่างนั้นหรอ เราจึงไม่ต้องพยายามเป็นอะไรที่เราไม่ได้เป็น
3. ไม่ว่าชีวิตของคุณจะเลวร้ายเพียงใด จงเผชิญกับมัน จงรักชีวิตคุณแม้ยากเข็ญอย่างที่เป็นอยู่ บางทีคุณอาจมีโมงยามที่รื่นรมย์ ซาบซ่าน และรุ่งโรจน์ แม้แต่ในบ้านที่ซอมซ่อ
"วอลเดน" โดย เฮนรี่ เดวิด ธอโร ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5 ปี 2562 ความหนา 456 หน้า ระดับความยาก: ยาก เหมาะสำหรับนักอ่านที่สนใจปรัชญาของธอโรเป็นพิเศษ เป็นอีกเล่มที่นักอ่านควรได้อ่านสักครั้งในชีวิต แต่ส่วนตัวคงไม่แนะนำสำหรับผู้อ่านทั่วไปครับ
ความคิดเห็น