หนังสือเล่มนี้ไม่ใช่หนังสือที่สอนศาสตร์ของการเล่าเรื่องแบบตรงไปตรงมาแต่ข้อสรุปของทั้งเล่มจะทำให้เกิดความเข้าใจถึงที่ไปที่มาของความนึกคิดที่ก่อให้เกิดเรื่องเล่าที่ทรงพลังและเปลี่ยนโลกแห่งจิตสำนึกส่วนลึกของเรา
เราสังเกตได้อย่างไม่ยากนักและจะพบว่ามนุษยชาติใดที่พยายามแยกตัวอย่างโดดเดี่ยวมักไม่มีพลังต่อต้านอำนาจของชุมชนที่เกาะกลุ่มทางวัฒนธรรมอย่างแข็งแกร่ง ไม่ว่าวัฒนธรรมนั้นๆ จะดี ไม่ดี หรือแตกต่างอย่างสุดขั้วกับความนิยมชมชอบในกลุ่มของตนมากน้อยเพียงใดก็ตาม เพราะพลังของชุมชนเกิดจากเรื่องเล่าที่เป็นตัวเชื่อมโยงคุณค่าที่เกิดการยอมรับโดยสามัญของกลุ่มนั้นๆ ที่ก่อให้เกิดความมุ่งมั่นไปด้วยกัน การต่อสู้ยืนหยัดรักษาภาพจำลองในจิตสำนึกของตนที่แตกต่างจากกลุ่มที่อื่น จริยธรรมที่ไม่ได้เป็นตัวอักษรที่หล่อหลอมปกป้องชุมชนนั้นๆ ไว้ ทั้งหมดรวมกันเป็นกำลังสำคัญของชุมชนขึ้นมาอย่างแนบเนียนเอื้อประโยชน์ต่อภาพรวม
กฎแห่งจริยธรรมในระดับสากลจากการสำรวจทางจริยศาสตร์ในกลุ่มคน 60 กลุ่มทั่วโลกพบว่า มีจริยธรรมที่เป็นเหมือนกฎแห่งชุมชนถูกระบุไว้อย่างเป็นสากลร่วมกัน ได้แก่ จงทดแทนบุญคุณ จงกล้าหาญ จงช่วยเหลือเพื่อนพ้อง จงเคารพผู้มีอำนาจรักษาและออกกฎระเบียบ จงรักครอบครัว จงอย่าลักขโมย และจงยุติธรรม ซึ่งล้วนแต่เป็นการพูดว่า "อย่าเอาประโยชน์ส่วนตัวมาก่อนประโยชน์ส่วนรวมของเผ่าเรา"
เรื่องเล่าทั้งหมดก่อร่างสร้างวัฒนธรรม และพร้อมจะรับ ยอมรับในโครงของเรื่องเล่าที่คล้ายคลึงกับความนิยมในกลุ่ม เป็นเรื่องเล่าอื่นๆ ที่ทรงพลังมากมายคล้ายกันในชุมชนใหญ่ โครงเรื่องเล่าที่ได้รับความนิยมเกิดขึ้นซ้ำๆ เพียง 7 แบบ ได้แก่ 1. พิชิตสัตว์ประหลาด 2. จากผ้าขี้ริ้วสู่ทอง 3. ภารกิจอันยิ่งใหญ่ 4. การเดินทางและการหวนคืน 5. การอุบัติใหม่ 6. เรื่องขบขัน และ 7. โศกนาฏกรรม
เรารับและเห็นคุณค่าในชุมชนหรือกลุ่มด้วยเรื่องราวที่เห็นคุณค่าตรงกัน เพราะเป็นการยืนยันในแบบจำลองความคิดที่เห็นคุณค่าสิ่งเดียวกัน ในทางกลับกันหากกลุ่มใดคิดไม่เหมือนกัน ไม่ว่าสิ่งนั้นจะถูกหรือผิด ดีหรือชั่ว เราก็พร้อมจะต่อต้านเป็นศัตรูห้ำหั่นกวาดล้างเพื่อไม่ให้ภาพจำลองคุณค่าของตนถูกแตะต้องท้าทาย
The Science of Story Telling ศาสตร์และศิลป์แก่งการเล่าเรื่องให้ตรึงใจด้วยวิทยาศาสตร์สมอง โดย Will Storr หนังสือใหม่พิมพ์ปี 2566 ความหนา 288 หน้า ระดับความยาก: ยาก เหมาะสำหรับผู้ที่สนใจเรื่องจิตวิทยาและมานุษยวิทยา และนักอ่านที่ชอบอะไรหนักๆ คิดเยอะๆ ก็หามาอ่านกันนะครับ
ความคิดเห็น