โดย กนก ลีฬหเกรียงไกร
บางทีเราอาจเคยรับรู้ว่า อเทวนิยม (atheism-เอเธียส) กำลังเติบโตขึ้นเรื่อยๆ ในโลก แต่รายงานล่าสุดของ Pew Research (Dec 2019) ระบุว่า เอเธียส เพิ่มขึ้นเฉพาะในทวีปยุโรป แต่อเมริกาและที่อื่นในโลกไม่ได้เป็นอย่างนั้น รายงานยังอธิบายว่า 18% ของเอเธียสทั้งหมด ลึกๆ รู้สึกว่าตัวเองชื่ออะไรบางอย่างที่มีอำนาจสูงสุดซึ่งโน้มเองในเรื่องของพระเจ้าหรืออำนาจบางอย่าง ฉะนั้นเอเธียสไม่ได้เป็นกลุ่มความเชื่อที่โตเร็วที่สุด นั่นเป็นความเข้าใจที่ผิดครับ
อเทวนิยม (atheism) หรือ เอเธียส หมายถึงผู้ที่เชื่อว่าตนไม่เชื่อว่ามีพระเจ้า หนังสือเล่มนี้อธิบายเหตุผลของแนวคิดอเทวนิยม ผมอ่านแบบเปิดใจแต่ก็พบอะไรที่น่าสังเกตมากมาย เช่น
1. การเป็นเอเธียสจะต้องเชื่อว่าตัวเองมาจากการวิวัฒนาการของสัตว์เซลเดียว ลิง และคน แม้เขาพยายามจะไม่เชื่ออย่างนั้นแต่เหตุผลที่เขายกมาต้องเป็นอย่างนั้นเพราะเขาไม่เชื่อการทรงสร้าง แต่ไม่ได้ไปไกลกว่านั้นคือไม่ตั้งคำถามเชิงลึกในเชิงจักรวาลวิทยา หรือ cosmological argument ว่าเซลเดียวที่เขาเชื่อนั้นมาจากไหน สิ่งมีชีวิต (organic substance) จะเกิดจากสิ่งไม่มีชีวิต (inorganic substance) ได้อย่างไร แม้จะพยายามบอกว่าโฮโมเซเปี้ยนส์มาจากลิง เอเธียสก็ไม่ได้สนใจว่านักวิทยาศาสตร์ยังไม่สามารถตัดสินอย่างแน่ชัดว่าได้พบรอยต่อของลิงกับโฮโมเซเปี้ยนส์เป็นที่แน่ชัดแล้ว
2. การเป็นเอเธียสต้องอาศัยความพยายามเป็นอย่างมาก เพราะจะต้องพยายามปฏิเสธการมีอยู่ของพระเจ้าผ่านประวัติศาสตร์โลกนับพันๆ ปีด้วยการบอกตัวเองว่าพวกสังคมในอดีตช่างล้าหลังทางสติปัญญา ทั้งๆ ที่พวกเอเธียสเองยังพูดถึงโสเครติสต์ ไอน์ สไตน์ ชาร์ลส์ ดาวิน และนักคิดในโลกอดีตมากมาย นักคิดเหล่านั้นเป็นผู้ที่สร้างประวัติศาสตร์จนถึงวันนี้ เอเธียสเพียงเลือกนักคิดในอดีตที่สนับสนุนแนวคิดของเอเธียสเองเท่านั้น เขาลืมไปว่ามีนักคิดมากมายในประวัติศาสตร์โลกที่เป็นคริสเตียนที่ดี เป็นอิสลามที่ดี เป็นฮินดูที่ดี หรือเป็นยิวที่ดี เป็นต้น
3. จริยธรรมถูกผิดของเอเธียส "ยืม" โดยรู้ตัวและไม่รู้ตัวจากจริยธรรมและจารีตอันดีของสังคมและศาสนาผ่านสายตาของเขาเอง แล้วเลือกเอาว่าจะถืออะไร โดยจบลงว่าไม่เดือดร้อนใคร หากยึดจริยธรรมลักษณะ ถูกผิด ดีเลวนี้จะดิ้นได้ไม่แน่นอนขึ้นอยู่กับตัวเอง
หนังสือ "อเทวนิยม ฉบับกระชับ" ความหนา 248 หน้า ระดับความยาก ปานกลางถึงยาก หนังสือเล่มนี้สนับสนุนการเป็นเอเธียส เหตุผลต่างๆ ดูดีแต่ผมรู้สึกว่าเขาตัดจบแบบค่ำๆ คูๆ อาจไม่ใช่หนังสือที่ดีที่สุดที่อธิบายอเทวนิยม แต่ก็ให้นิยามและแนวคิดที่เข้าใจได้ของกลุ่มความเชื่อนี้ครับ
ความคิดเห็น