ญี่ปุ่น แชมป์ฆ่าตัวตายอันดับ 1 ของโลก ทำไมยังคงรักษาแชมป์?

โดย กนก ลีฬหเกรียงไกร

Sapporo Clock Tower สร้างเสร็จในปี ค.ศ.1881

ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีอัตราการฆ่าตัวตายสูงที่สุดในโลกสลับกันเกาหลีใต้บ้างในบางปี BBC ได้ให้ข้อมูลไว้ว่ามีการฆ่าตัวตายที่สำเร็จถึง 70 คนต่อวันกันเลยทีเดียว และรวมๆ กันปีหนึ่งจะมีมากถึง 250,000 คน ซึ่งน่าตกใจมากๆ เหตุผลหลักๆ คือ
1. วัฒนธรรมปลิดชีพเมื่อพ่ายแพ้หรือเพื่อชัยชนะครั้งสุดท้าย ตามแบบซามูไรที่นายสั่งให้ "เซ็ปปุกุ (Seppuku)" และฝูงบินคามิกาเซ่ที่รบแบบไม่ขอหวนกลับอีกต่อไป การฆ่าตัวตายในวัฒนธรรมญี่ปุ่นเป็นการแสดงความรับผิดชอบเสียด้วยซ้ำ

2. ระบบประกันชีวิตที่จ่ายแม้ผู้ประกันจะฆ่าตัวตายก็ตาม คือหมายความว่าจะยอมหลวมๆ ในสาเหตุนี้แม้จะมีระบุในกรมธรรพ์

3. คนหนุ่มสาวถึง 40% ไม่มีงานทำและกำลังมีปัญหาการเงินจนถึงขั้นวิกฤติ

4. เทคโนโลยีทำให้เกิดพฤติกรรมแยกตัว เริ่มจากชีวิตในโลกโซเชี่ยล, การไม่พูดไม่จาแยกตัวจากคนรอบข้าง, การแยกบ้านออกจากครอบครัว, ใช้ชีวิตแบบไม่สนใจใคร (และไม่มีสนใจกัน)

5. วัฒนธรรมที่คนจะไม่สื่อสารในจุดที่ความรู้สึกที่อดทนต่อความยากลำบากไม่ได้ ใครระบายออกมาจะเหมือนเป็นคนพ่ายแพ้อ่อนแอ เลยไม่พูดทั้งนั้นแม้จะอยู่ในสภาพกดดันมากเพียงใด คนญี่ปุ่นจึงเลือกที่จะกดดันตัวเองต่อไปจนกลายเป็นโรคซึมเศร้าในอัตราที่สูง

6. เศรษฐกิจกำลังพุ่ง มีบรรยากาศของการแข่งขันที่รุนแรง มีการชิงดีชิงเด่นกันอยู่ตลอด มีการคาดหวังสูงจากคนรอบข้างและครอบครัวให้ประสบความสำเร็จในชีวิตให้ได้

7. ศาสนาเซ็นไม่ได้สอนว่าฆ่าตัวตายผิด และศาสนาคริสต์ที่รับเข้ามาก็เป็นเพียงประเพณีที่ดูสวยงาม ไม่ส่งอิทธิพลต่อแง่คิดในเรื่องนี้แต่อย่างใด

หลังแต่งงาน ผู้หญิงญี่ปุ่นต้องรีบมีลูกให้เร็วที่สุด เป็นความเครียดอีกอย่างหนึ่งที่อยู่ในวัฒนธรรม

ญี่ปุ่นจริงๆ มีอะไรดีมากมาย แต่ความมุ่งมั่นสู่ความสมบูรณ์สูงสุดก็แลกมาด้วยวัฒนธรรมที่ทำร้ายตัวเองกลับไป

Cr. BBC News, WHO, CNN