ระเบียบปัสกา กับ พิธีมหาสนิท

Passover Seder

เนื่องจากมีการเปิดประเด็นเรื่องถ้วยเหล้าองุ่น 4 ใบ ในพิธีปัสกา ซึ่งได้อ้างว่าการจัดเตรียมถ้วยน้ำองุ่น 4 ใบ ในอาหารมื้อสุดท้ายของพระเยซูด้วยนั้น เรื่องนี้ถือเป็นประเด็นใหม่สำหรับผมด้วย ผมจึงได้ค้นคว้าเพิ่มเติม พบว่าระเบียบปัสกา (Passover Seder) กับอาหารมื้อสุดท้ายของพระเยซู (Jesus's the Last Supper) เป็นคนละเรื่องกันเลยครับ

ระเบียบปัสกา (Passover Seder) คืออะไร?

ปัสกาครั้งแรกพบใน อพยพ บทที่ 12 ที่พระเจ้าให้อิสราเอลถือปฏิบัติ คือฆ่าแกะ (ช่วงบ่าย) นำเลือดไปทาวงกบประตู (ช่วงเย็น) และกินขนมปังไร้เชื้อและผักที่มีรสขม (กลางคืน คือช่วงที่ทูตสวรรค์จะผ่านอิสราเอลไปฆ่าบุตรหัวปีของอียิปต์) 
ในพิธีปัสกา วันแรกจะฆ่าแกะปัสกา วันต่อมาอีก 7 วันจะเป็นเทศกาลขนมปังไร้เชื้อ ซึ่งชาวยิวจะกินขนมปังไร้เชื้อเป็นเวลา 7 วัน ในการนับวันของยิวจะนับวันใหม่เมื่อดวงอาทิตย์ตกดิน

ต่อมาในยุคที่มีการสร้างพระวิหารขึ้นที่เยรูซาเล็ม พิธีปัสกาได้กลายเป็นช่วงจาริกแสวงบุญ (pilgrim) คืออิสราเอลจากทั่วประเทศจะมายังพระวิหารที่เยรูซาเล็มเพื่อฉลองปัสกา

ต่อมาในยุคกษัตริย์เฮเซคียาห์ มีการพัฒนาการของพิธีปัสกา เป็นพิธีการมากขึ้น เรียกว่า ระเบียบปัสกา (Passover Seder) (คำว่า Seder หมายถึง Order หรือระเบียบ) ระเบียบปัสกา (Passover Seder) มีรูปแบบที่เป็นพิธีการมาก เช่น มีการใช้ถ้วยน้ำองุ่น 4 ใบแทนพระสัญญาพระเจ้า 4 อย่าง โดยยกมาจากอพยพ 6:6-7 มีการจัดเตรียมแกะปัสกา และขนมปังไร้เชื้อ มีการร้องเพลง มีการอ่านพระธรรมอพยพ เป็นต้น

ลักษณะการให้ความหมายแบบนี้ไม่ใช่พิธีมหาสนิทครับ แต่เป็นพิธีปัสกาในศาสนายูดาย

ประเด็นคืออาหารมื้อสุดท้ายของพระเยซู (Jesus's the Last Supper) เป็นการทานอาหารในระเบียบปัสกา (Passover Seder) หรือไม่ ผมขออธิบายเป็นประเด็นๆ เพื่อความงายและชัดเจนครับ

1. อาหารมื้อสุดท้ายของพระเยซู ถูกบันทึกไว้แค่ขนมปังและน้ำองุ่น ซึ่งเป็นการจัดเตรียมอาหารปกติของชาวยิว ไม่มีการบันทึกลักษณะการเตรียมอาหารตามระเบียบปัสกาไว้เลย เช่น เรื่องถ้วย 4 ใบ แกะปัสกา หรือผักรสขม

2. มีการบันทึกเวลาที่พวกมหาปุโรหิตเร่งฆ่าพระเยซูเพื่อจะให้เสร็จก่อนสะบาโตซึ่งเป็นสะบาโตที่ตรงกับปัสกา แสดงว่าเวลาที่พระเยซูทานอาหารมื้อสุดท้ายจะต้องเป็นก่อนวันปัสกา
ยอห์น19:14-16 วันนั้นเป็นวันเตรียมปัสกา เวลา ประมาณเที่ยง ท่านพูดกับพวกยิวว่า “นี่คือกษัตริย์ของท่านทั้งหลาย” เขาทั้งหลายร้องอึงว่า “เอาเขาไปเสีย เอาเขาไปเสีย ตรึงเขาเสียที่กางเขน” ปีลาตพูดกับเขาว่า “ท่านจะให้เราตรึงกษัตริย์ของท่านทั้งหลายที่กางเขนหรือ” พวกมหาปุโรหิตตอบว่า “เว้นแต่ซีซาร์แล้วเราไม่มีกษัตริย์” แล้วปีลาตก็มอบพระองค์ให้เขาพาไปตรึงที่กางเขน

3. พระกิตติคุณสัมพันธ์ (Synoptic Gospel) คือใน มัทธิว มาระโก ลูกา ได้บันทึกว่าอาหารมื้อสุดท้ายของพระเยซูเกิดขึ้นก่อนวันปัสกา ซึ่งในปีนั้นตรงกับวันสะบาโต พระกิตติคุณสัมพันธ์ใช้คำตรงกันว่าเป็น "วันถัดจากวันตระเตรียม" หมายถึงวันแรกของเทศกาลขนมปังไร้เชื้อ ซึ่งยิวจะกินปัสกาตามระเบียบปัสกา (Passover Seder)
มัทธิว 27:62 ในวันรุ่งขึ้น คือวันถัดจากวันตระเตรียม พวกมหาปุโรหิตและพวกฟาริสีพากันไปหาปีลาต 
มาระโก 15:42 ครั้นถึงเวลาพลบค่ำ เหตุที่วันนั้นเป็นวันเตรียม คือวันก่อนวันสะบาโต
ลูกา 23:53-54 เมื่อเชิญพระศพลงแล้ว เขาจึงเอาผ้าป่านพันหุ้มไว้ แล้วเชิญพระศพไปประดิษฐานไว้ในอุโมงค์ ซึ่งเจาะไว้ในศิลาที่ยังมิได้วางศพผู้ใดเลย วันนั้นเป็นวันจัดเตรียมและวันสะบาโตก็เกือบจะถึงแล้ว

4. ปัสกาเป็นการฉลองปีละครั้ง แต่มหาสนิทเป็นการกระทำเพื่อระลึกถึงพระเยซู ซึ่งไม่มีนัยยะว่าให้ทำเป็นปีละครั้งเหมือนอย่างปัสกา

5. หลักฐานภายนอกพระคัมภีร์ จากบันทึกประวัติศาสตร์คริสตจักรสมัยต้น (สมัยอัครทูตและหลังอัครทูต) บันทึกว่าการอธิบายเชื่อมโยงความหมายของปัสกากับพระเยซู 
ฉะนั้นจากข้อมูลข้างต้นน่าจะสรุปได้ว่าอาหารมื้อสุดท้ายของพระเยซู (Jesus's the Last Supper) เป็นคนละอย่างกับการทานอาหารในระเบียบปัสกา (Passover Seder)
การศึกษานำมาซึ่งความรู้ ความเห็นที่แตกต่างนำมาซึ่งการค้นคว้าครับ
ผมยินดีรับฟังความเห็นที่แตกต่างครับ

ข้อมูลอ้างอิง

http://www.biblicalarchaeology.org/daily/people-cultures-in-the-bible/jesus-historical-jesus/was-jesus-last-supper-a-seder/
http://www.keyway.ca/htm2010/20100327.htm